GHP คืออะไร ? เหตุใดจึงต้องมีการเปลี่ยนชื่อเรียก
GHP คืออะไร ? ทำไมจึงต้องเปลี่ยนมาเรียกชื่อนี้ ? ในวงการผลิตและจัดจำหน่ายอาหาร การทำงานตามหลัก GMP (Good Manufacturing Practices) เป็นสิ่งที่สำคัญเพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพสูงและปลอดภัยต่อผู้บริโภค แต่ล่าสุดหลายหน่วยงานหรือองค์กรได้เริ่มเปลี่ยนไปใช้ GHP (Good Hygiene Practices) เนื่องจากการบริโภคอาหารที่ปลอดภัยไม่ได้เพียงแค่มาจากการผลิตที่มี GMP เท่านั้น แต่ต้องมีการดูแล ควบคุมความสะอาด และความเป็นอันตรายจากจุดต้นทางจนถึงสิ้นสุดของการจัดจำหน่ายอีกด้วย
GHP คืออะไร ? เหตุใดจึงมีการเปลี่ยนชื่อเรียก
GMP และ GHP เป็นตัวย่อของคำว่า Good Manufacturing Practices และ Good Hygiene Practices ตามลำดับ ซึ่งเป็นมาตรฐานทางการผลิตอาหารที่ได้รับการยอมรับโดยสภาอาหารและยาในหลายประเทศ โดยทั่วไปแล้ว GMP คือข้อกำหนดเกี่ยวกับมาตรฐานการผลิตผลิตภัณฑ์อาหารทุกประเภทที่ผ่านกระบวนการแปรรูป ในขณะที่ GHP เป็นระบบพื้นฐานที่ผู้ประกอบการที่ดำเนินกิจการเกี่ยวกับอาหารควรนำไปประยุกต์ใช้ แต่โดยรวมแล้วทั้งสองมาตรฐานนี้เป็นเอกสารคู่มือที่มีวัตถุประสงค์เดียวกัน คือการตรวจสอบและควบคุมการผลิตอาหารเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค
ส่วนสาเหตุที่มีการเปลี่ยนชื่อเรียกคือในส่วนของทาง Codex ที่มีการกำหนดเครื่องหมายใหม่ขึ้นมา จากเดิมจะเรียกว่า ‘GMP Codex’ แต่ตอนนี้มีชื่อเรียกใหม่ว่า ‘GHP’ ส่วน อย. ไทย ยังเรียกว่า ‘GMP’ เหมือนเดิมนั่นเอง ซึ่งเหตุผลหลักที่ทำให้มีการเปลี่ยนชื่อเนื่องจากทาง Codex ต้องการให้ผู้ประกอบการที่ทำธุรกิจเกี่ยวกับอาหารมีการควบคุมการผลิตมากขึ้นเพื่อให้ผู้บริโภคมั่นใจได้ว่าหากสินค้าที่มีสัญลักษณ์มาตรฐาน GHP มีความปลอดภัยสูงสุดทั้งต่อตัวเองและคนรอบข้าง
โดยการเปลี่ยนจากตัว M มาเป็นตัว H ที่ย่อมาจากคำว่า ‘Hygiene’ ก็เพื่อให้มีความหมายครอบคลุมถึงทุก ๆ อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับ Food Chain ไม่ว่าจะเริ่มตั้งแต่การปลูกผัก กรรมวิธีในการเลี้ยงสัตว์ การเก็บเกี่ยว การจัดเก็บ ไปจนถึงการขนส่ง แปรรูป และบรรจุภัณฑ์ ทุกขั้นตอนต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคอย่างสูงสุด ซึ่งการใช้มาตรฐานนี้ ยังช่วยในการป้องกันการปนเปื้อนสารอันตรายและการเกิดปัญหาทางสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นได้อีกด้วย
นอกจากนี้ GHP ยังเป็นการสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการผลิตอาหาร โดยจะต้องมีการควบคุมการใช้งานเครื่องมือและอุปกรณ์ที่มีเชื้อโรคได้ ต้องมีการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อตามขั้นตอนที่กำหนด โดยจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องผู้ประกอบการจึงจะได้รับเครื่องหมายการันตีนี้
GHP คืออะไร ? ข้อแตกต่างระหว่าง GMP
- GMP หมายถึง “Good Manufacturing Practice” ซึ่งเป็นกลไกการควบคุมคุณภาพที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสินค้าทางยา ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม และเครื่องสำอาง โดยมีจุดมุ่งหมายในการป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นต่อผู้บริโภค และมั่นใจได้ว่าสินค้าที่ผลิตออกมามีคุณภาพสูงและเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดไว้
- GHP หมายถึง “Good Hygiene Practice” ซึ่งเป็นการปฏิบัติตามหลักปฏิบัติที่ถูกต้องเพื่อรักษาความสะอาดในการผลิตอาหาร โดยเน้นการป้องกันการปนเปื้อนที่อาจเป็นอันตรายต่อผู้บริโภค โดยมีขั้นตอนการทำความสะอาด การเก็บรักษา และการจัดการเศษอาหารและขยะ ในการตรวจสอบนั้นเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อความสะอาดของสถานที่ผลิตและไม่ได้รวมถึงการตรวจสอบประสิทธิภาพการผลิตสินค้า ทำให้มาตรฐานนี้จะเน้นการรักษาความสะอาดของสถานที่ผลิต แต่ไม่ได้ควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์โดยตรง
ดังนั้น มาตรฐานทั้งสองอย่างนี้มีเป้าหมายที่แตกต่างกันโดยสรุปได้ว่า GMP เน้นคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ในขณะที่ GHP เน้นความสะอาดของสถานที่ผลิตโดยการปฏิบัติตาม GMP จะเน้นที่การควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ โดยรวมถึงกระบวนการผลิต การควบคุมการเก็บรักษา การตรวจสอบสถานที่ผลิต และการทำการตรวจสอบตัวอย่างสินค้า และการติดตามผลิตภัณฑ์ทั้งหมดตลอดระยะเวลาการใช้งาน การปฏิบัติตามชื่อเรียกใหม่นี้จะเน้นที่การควบคุมความสะอาดในการผลิต โดยรวมถึงการจัดการขยะ การล้างอุปกรณ์ การทำความสะอาดสถานที่ผลิต และการจัดการกับปัจจัยที่อาจเป็นแหล่งการติดเชื้อ เช่น การจัดการกับแมลง สัตว์ป่า และสิ่งปนเปื้อนอื่น ๆ เป็นต้น
ผลกระทบของการเปลี่ยนจาก GMP เป็น GHP ต่ออุตสาหกรรมอาหาร
GMP (Good Manufacturing Practice) และ GHP (Good Hygiene Practice) เป็นมาตรฐานคุณภาพที่ใช้ในการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับอาหารที่มีคุณภาพและปลอดภัย การเปลี่ยนชื่อมาตรฐาน อาจมีผลกระทบต่ออุตสาหกรรมอาหารดังนี้
- ต้นทุนการผลิต: การปฏิบัติตามมาตรฐาน GHP อาจส่งผลต่อต้นทุนการผลิต เนื่องจากมีความต้องการในการใช้เทคโนโลยีและอุปกรณ์ที่มีคุณภาพสูงกว่าเดิม แต่จะช่วยเพิ่มความมั่นใจในการผลิตอาหารที่ปลอดภัยและมีคุณภาพสูงขึ้น
- การประกอบการ: การเปลี่ยนชื่ออาจส่งผลต่อการอบรมและการพัฒนาความรู้ของพนักงานและการปรับปรุงกระบวนการผลิต เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐาน อีกทั้งยังต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดในการตรวจสอบและการรับรองมาตรฐานเพื่อให้ได้รับการยอมรับจากตลาดและผู้บริโภค
- การสื่อสารและการตลาด: อาจมีผลต่อการสื่อสารและการตลาด โดยส่งผลต่อการโปรโมตและการตลาดผลิตภัณฑ์อาหาร ซึ่งต้องเน้นการสื่อสารคุณค่าและคุณภาพของผลิตภัณฑ์อาหารที่ผลิตโดยปฏิบัติตามมาตรฐานและการรับประกันคุณภาพและความปลอดภัยของอาหารที่ผลิต
โดยรวมแล้ว การเปลี่ยนชื่อจาก GMP เป็น GHP อาจมีผลต่อการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม โดยอาจส่งผลต่อต้นทุนการผลิตและการประกอบการ และต้องปฏิบัติตามมาตรฐานและข้อกำหนดที่เปลี่ยนแปลงเพื่อให้ได้รับการยอมรับจากตลาดและผู้บริโภคอย่างเหมาะสม
มาตรฐานการดำเนินงานของ GHP (Good Hygiene Practices)
GHP (Good Hygiene Practices) คือการปฏิบัติตามมาตรฐานการทำความสะอาดและการป้องกันการแพร่เชื้อโรคซึ่งสำคัญในการปฏิบัติในอุตสาหกรรมอาหาร ดังนั้นขั้นตอนการดำเนินการหากผู้ประกอบการต้องการที่จะได้รับการรับรองมาตรฐานนี้ สามารถสรุปได้ดังนี้
- ความสะอาดและป้องกันการแพร่เชื้อโรค:
- ทำความสะอาดและฆ่าเชื้อในพื้นที่ทำงาน โดยรวมถึงพื้นผิวเครื่องมือ อุปกรณ์และเครื่องจักรที่ใช้งาน
- ตรวจสอบความสะอาดของสิ่งของที่นำเข้าเพื่อป้องกันการนำเชื้อโรคเข้ามาในสถานที่ทำงาน
- การบริหารจัดการอย่างเหมาะสม:
- แยกปฏิบัติการออกเป็นโซนเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อโรค โดยใช้เครื่องมือที่เหมาะสมเช่นการใช้แผ่นกั้นเส้นทาง รวมถึงการกำหนดการใช้งานและทิศทางเคลื่อนที่ภายในโซน
- บริหารจัดการเศษอาหารและสิ่งสกปรกให้เหมาะสม รวมถึงการจัดเก็บวัตถุดิบให้เหมาะสม
- การควบคุมอุณหภูมิ:
- ควบคุมอุณหภูมิของอาหารที่เป็นอันตรายเพื่อป้องกันการเกิดเชื้อโรค
- ตรวจสอบอุณหภูมิเครื่องปรุงอาหารเพื่อให้แน่ใจว่าสามารถควบคุมอุณหภูมิได้
- การบำบัดน้ำเสีย:
- จัดการน้ำเสียอย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันการปนเปื้อนของน้ำดื่มและอื่นๆ
- มีการตรวจสอบคุณภาพของน้ำเพื่อให้แน่ใจว่ามีคุณภาพเหมาะสมสำหรับการใช้งาน
- การป้องกันแมลงและสัตว์:
- มีการตรวจสอบสิ่งแวดล้อมเพื่อป้องกันการเข้ามาของแมลงและสัตว์
- มีการจัดการขยะให้เหมาะสมเพื่อลดความเสี่ยงของการเข้ามาของแมลงและสัตว์
- การฝึกอบรมและการปฏิบัติ:
- ฝึกอบรมพนักงานเกี่ยวกับมาตรฐานเพื่อเพิ่มความเข้าใจในการปฏิบัติตามมาตรฐานที่เหมาะสม
- สร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการปฏิบัติตามมาตรฐาน โดยเชิญชวนพนักงานที่จะปฏิบัติตามมาตรฐานอย่างต่อเนื่อง
การดำเนินการ GHP เป็นการปฏิบัติที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องเพื่อให้มั่นใจได้ว่าสินค้าที่ผลิตได้มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผู้บริโภค ดังนั้นการอบรมและการฝึกปฏิบัติการมาตรฐานนี้ เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้พนักงานมีความเข้าใจและปฏิบัติตามมาตรฐานอย่างถูกต้องและต่อเนื่องได้เสมอ
GHP คืออะไร ? อุปสรรคในการดำเนินการ
การดำเนินการขอใบรับรอง GHP อาจพบอุปสรรคต่าง ๆ ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้
- ความเข้าใจที่ไม่เพียงพอ
การปฏิบัติตามมาตรฐานี้ ต้องอาศัยการเข้าใจที่เพียงพอเกี่ยวกับมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งอาจไม่มีการฝึกอบรมหรือการเข้าใจที่เพียงพอทำให้มีความเป็นไปได้ว่าพนักงานจะไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานอย่างถูกต้อง
- ขาดทรัพยากร
การดำเนินการต้องใช้ทรัพยากรต่างๆ เช่น สารเคมี อุปกรณ์ทำความสะอาด และเครื่องมือต่างๆ ซึ่งอาจทำให้ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น และการขาดทรัพยากรทำให้ไม่สามารถปฏิบัติตามอย่างเต็มที่ได้
- การปฏิบัติตาม GHP ที่ไม่สม่ำเสมอ
การปฏิบัติตามมาตรฐานต้องเป็นเรื่องที่ต้องทำอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจไม่ได้เป็นเช่นนั้นเนื่องจากความผิดพลาดของพนักงาน หรือสถานการณ์ที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติตามกฎอย่างถูกต้อง
- การตรวจสอบความสะอาดและคุณภาพของสารอาหาร
การตรวจสอบความสะอาดและคุณภาพของสารอาหารที่ใช้ในการผลิตสินค้า อาจเป็นเรื่องที่ลำบากและต้องใช้เวลานาน โดยเฉพาะในกรณีที่สารอาหารมีแหล่งที่มาจากพื้นที่ห่างไกล ซึ่งอาจทำให้สินค้าไม่สามารถผลิตให้ตรงตามมาตรฐานได้
- การฝึกอบรม
การฝึกอบรมเพื่อปรับปรุงทักษะในการปฏิบัติตามมาตรฐานอาจไม่เพียงพอ หรือการฝึกอบรมที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้พนักงานไม่มีความเข้าใจถึงการปฏิบัติตามมาตรฐานอย่างถูกต้อง
- ธรรมชาติ
ธรรมชาติของวัตถุดิบหรือสิ่งแวดล้อมบางอย่าง อาจทำให้มีความยากลำบากในการปฏิบัติตามมาตรฐาน เช่น การเก็บขยะในพื้นที่ที่ไม่เหมาะสม เพื่อป้องกันการเข้ามาของแมลงและสัตว์
สรุปแล้วการเปลี่ยนชื่อเรียกจาก GMP (Good Manufacturing Practices) เป็น GHP (Good Hygiene Practices) ได้เกิดขึ้นเพื่อให้สอดคล้องกับแนวความคิดของการบริหารจัดการสุขอนามัยที่มุ่งเน้นในการผลิตอาหารให้มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผู้บริโภค โดย GHP มีการใช้งานในขั้นตอนการจัดการและจัดเก็บอาหารที่เหมาะสม และมีการสนับสนุนโดยนโยบายของรัฐในการสร้างคุณภาพของอุตสาหกรรมอาหาร ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงนี้เป็นการนำเสนอการบริหารจัดการสุขอนามัยในการผลิตอาหารอย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยให้กับผู้บริโภคได้เป็นอย่างดี
อ้างอิง :
- มาตรฐาน GHP คืออะไร? ทำไมถึงเปลี่ยนจาก GMP เป็น GHP (อัปเดทปี 2020). https://qsgconsult.com/blog-detail.php?id=371
- Good Hygiene Practices / GHP. https://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/3439/good-hygiene-practices-ghp
- WHAT ARE GHP AND GMP FOOD SAFETY AUDITS IN THE FOOD INDUSTRY?. https://www.hqts.com/ghp-gmp-food-industry/
Last Updated on by รับผลิต ดอทคอม
